1809: Wat vooraf ging
Een periode van onrust
De 4e Engelse oorlog
De Engelsen waren sinds 1792 al geruime tijd in oorlog met Frankrijk. Diverse provocaties werden door hen uitgevoerd om de Fransen en hun bondgenoten het leven zuur te maken.
De Republiek der Verenigde Nederlanden steunde de jonge Verenigde Staten in haar onafhankelijkheidstrijd, tot ongenoegen van de Engelsen.
De 4e Engelse oorlog werd hiermee een feit en deze duurde van 1781 tot 1784 tot het Verdrag van Parijs werd getekend. Ondertussen versterkte de Republiek der Verenigde Nederlanden haar banden met Frankrijk.
De Bataafse omwenteling
In Nederland ontstond er tussen 1786 en 1787 een tweestrijd tussen de Patriotten en de zetelende Orangisten. Met de ideologie van de 'Verlichting' eisten de Patriotten hervormingen in het bestuur, meer zeggenschap en materiële en morele bewapening. Deze kleine burgeroorlog werd behulp van de Pruisen neergeslagen.
Een groot deel van de Patriotten vluchtten naar Frankrijk. De Franse revolutie zorgde voor een grote wending in de geschiedenis. Het gevolg was dat Frankrijk de Republiek der Verenigde Nederlanden binnenviel en een Fransgezind landsbestuur in het zadel hielp.
De teruggekomen Patriotten namen het heft in handen en stichtten de ‘Bataafse Republiek’. De Oranjes vluchtten naar Engeland. Met Engeland als vijand van Frankrijk, mengde de Bataafse Republiek zich in de 1e Coalitie-oorlog. Tijdens deze oorlog verloor het haar maritieme positie op zee, tijdens de Zeeslag bij Kamperduin. Met een verzwakte vloot lag de toegang tot de Hollandse wateren open voor de Engelse vijand.
1781 – Een anti-Engelse manifestatie te Rotterdam (Glashaven, hoek Oranjestraat), 2 maart 1781. Onder grote publieke belangstelling lopen matrozen met een Nederlandse, Amerikaanse en Franse (?) vlag terwijl een Britse vlag over de stenen wordt gesleept en vertrapt, geschilderd door Dirk Langendijk.
Invasie op Noord-Holland 1799
De eerste provocatie was de invasie op Callantsoog nabij Castricum aan Zee. Een troepenmacht van circa 30.000 Engelsen en Russen zetten daar voet aan wal, met de intentie om de Bataafse regering omver te werpen en het huis Oranje in haar macht te herstellen.
Met hulp van de Fransen, verdreven de ‘Bataven’ de Engelsen uit Noord-Holland. De invasie werd een mislukking voor de Engelsen en Russen.
Tijdens de 3e en 4e Coalitie-oorlog (1802-1807) die na de invasie van Noord-Holland volgden, werd er nauwelijks op het Nederlandse grondgebied gestreden. Pas wanneer de 5e Coalitie-oorlog in 1809 uitbreekt, zou dit spoedig veranderen.
De Britse oorlogsvloot bij Den Helder in 1799. Een dergelijk gezicht moet het in Augustus 1809 zijn geweest toen een nieuw eskader voor de kust van Walcheren lag.
Dit evenement wordt mogelijk gemaakt door:
